Meer zonnepanelen, windturbines, elektrische auto's en warmtepompen zijn nodig om de Nederlandse klimaatambitie te halen. Deze onderdelen van de energietransitie vragen grote investeringen in het Nederlandse elektriciteitsnet, tot wel 102 miljard euro tot 2050 [PwC, 2021]. Echter, het net loopt nu al op veel plekken tegen de grenzen aan, waardoor nieuwe mogelijkheden om duurzaam energie op te wekken of gebruikers van energie lang moeten wachten tot er ruimte is op het elektriciteitsnet. Om de volgende stappen van de energietransitie versneld mogelijk te maken, moet er beter gebruik gemaakt worden van de netcapaciteit. Dit is mogelijk als het lukt vraag en aanbod van energie op elkaar af te stemmen en slim gebruik te maken van de extra ruimte op het net wanneer die beschikbaar is.
Om vraag en aanbod effectief op elkaar af te stemmen is het van belang om proactief inzicht te vergaren in de verwachte opwek en het verbruik. Dit kan door AI-algoritmen data uit verschillende bronnen, zoals weersvoorspellingen, energieproductie en patronen van energieverbruik te laten analyseren. Hiermee kan het AI-algoritme leren om variaties in de vraag (opwek) en verbruik te voorspellen zodat daar proactief op gereageerd kan worden. Hierdoor kunnen netbeheerders samen met marktpartijen de stromen op het net beter managen. Dit vermindert kosten en vergroot de stabiliteit en betrouwbaarheid van het net. Daarmee is het gebruik van AI cruciaal om beter gebruik te maken van het elektriciteitsnet.
Netbeheerders, kennisinstellingen en marktpartijen hebben hiervoor de handen ineengeslagen en zijn met behulp van AiNed het project ‘AI for the Future Energy System’ gestart. In de eerste fase van zes maanden wordt een Proof-of-Concept (POC) gerealiseerd, waarbij marktpartijen, regionale en landelijke netbeheerders door middel van een concrete case simuleren hoe het net optimaal kan worden gebalanceerd en de transportcapaciteit optimaal beschikbaar kan worden gesteld aan de marktpartijen. Experts op het gebied van uitwisseling van energiedata helpen om dit op een standaardmanier te realiseren, terwijl experts van kennisinstellingen borgen dat de POC gebruikmaakt en aansluit bij de academische state-of-the-art.
Deelnemende partijen zijn Alliander, Tennet, CWI, TUD, HvA, SIA Partners, MFFBAS en Giga Storage.